Bezpieczny gabinet

WYWIAD TELEFONICZNY

W trakcie umawiania pacjenta na zabieg, oprócz standardowego ogólnolekarskiego wywiadu o stanie zdrowia pacjenta, powinniśmy przeprowadzić wstępny wywiad epidemiologiczny pod kątem COVID19.

Zgodnie z wytycznymi Naczelnej Izby Lekarskiej oraz Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, powinien zostać przeprowadzony poniższy rekomendowany wywiad:

• Czy przebywał Pan/Pani w kraju/regionie ryzyka wskazanych przez WHO i GIS? (lista krajów dostępna na stronie gis.gov.pl)
• Czy miał Pan/Pani kontakt z osobami z obszarów zagrożonych?
• Czy miał Pan/Pani kontakt z osobami z CoViD19?
• Czy miał Pan/Pani kontakt z osobami poddanymi kwarantannie?
• Czy miał Pan/Pani gorączkę, kaszel, katar, zapalenie spojówek lub trudności w oddychaniu/duszności?

W przypadku, gdy choćby na jedno z powyższych pytań odpowiedź byłaby pozytywna, należy:

1. Zalecić kontakt z lokalną stacją sanitarno-epidemiologiczną w każdej wątpliwej sytuacji.
2. Skierować pacjenta na 14-dniową kwarantannę domową (na etapie samej rejestracji możliwe jest wydanie takiej rekomendacji, mając na uwadze procedury GIS z dnia 14 lutego 2020 r.) [1].

Mimo negatywnego wywiadu, jeśli uznacie Państwo, że pacjent ma niepokojące objawy zdrowotne, (np. objawy grypopodobne) warto przełożyć termin wizyty o min. 14 dni.

WAŻNE:

Informujemy pacjenta o nowych zasadach przyjmowania wprowadzonych w gabinecie w związku z wystąpieniem COVID19. Dodatkowo uprzedzamy o konieczności wypełnienia odpowiedniej ankiety informacyjnej oraz prosimy, aby w miarę możliwości pacjent przybył do kliniki bez osób towarzyszących.

PLANOWANIE WIZYTY 

Zaleca się przyjęcie precyzyjnego systemu planowania wizyt w gabinetach medycznych:

1. Osoby z grupy ryzyka, tj. powyżej 65 roku życia, osoby z chorobami współistniejącymi (choroby układu krążenia, nadciśnienie, choroby układu oddechowego, cukrzyca)  – powinny być przyjmowane, w miarę możliwości jednego dnia.
2. Należy przyjąć odpowiedni margines czasowy pomiędzy kolejnymi wizytami, tak aby w przypadku wystąpienia opóźnień w realizacji świadczeń pacjenci nie mieli ze sobą kontaktu oraz aby była możliwa odpowiednia dezynfekcja gabinetu (zaleca się odstępy ok. 30 min.)
3. Pacjenci nie powinni przychodzić z osobami towarzyszącymi (jeśli jest to niemożliwe prosimy, aby była to jedna osoba towarzysząca, a także aby pozostała na zewnątrz gabinetu).

Zgodnie z wytycznymi GIS oraz PTS każdy gabinet medyczny powinien zostać wyposażony w:

• Środki do dezynfekcji powierzchniowo czynnej.
• Urządzenia do dezynfekcji powietrza – rekomendowane są urządzenia działające podczas obecności personelu. Pozwala to na ciągłą sterylizacje pomieszczenia nawet w obecności ,,czynników skażających” przede wszystkim ludzi.
• Środki Ochrony Indywidualnej (ŚOI) dla pacjenta, personelu oraz lekarza.
• W widocznym miejscu należy umieścić numery telefonów do powiatowej stacji sanitarno – epidemiologicznej, firmy wykonującej transport sanitarny pacjentów z podejrzeniem infekcji koronawirusem SARS CoV-2 (lista z OW NFZ) oraz do oddziału zakaźnego lub obserwacyjno – zakaźnego.

WAŻNE

Należy ograniczyć ilość przedmiotów w klinice do niezbędnego minimum. Pozwoli to na łatwiejszą dezynfekcję powierzchni.

STREFA WEJŚCIA 

Rekomendowane jest, wyznaczenie w gabinetach odpowiednich stref przyjmowania pacjenta.

Zgodnie z wytycznymi, pacjent, po przyjściu powinien niezwłocznie zdezynfekować ręce oraz powinien przejść obowiązkową kontrolę epidemiologiczną. W tym celu:

1. Zaopatrujemy pacjenta w ŚOI (rękawiczki, czepek, fartuch ochronny oraz ochraniacze na obuwie).
2. Wykonujemy pomiar temperatury termometrem bezdotykowym.

• Temperatura poniżej 37,3 stopni C – bez objawów grypopochodnych – rekomendacja odbycia wizyty.
• Temperatura powyżej 37,3 stopni C, ale niższa niż 37,9 stopni C – z objawami grypopochodnymi – do decyzji lekarza prowadzącego względem korzyści wynikających z podjęcia leczenia, a skutków odroczenia wizyty.
• Temperatura powyżej 37,9 stopni C – przekazanie informacji do odpowiedniej stacji sanitarno-epidemiologicznej, postępowanie zgodnie z ich wytycznymi, przekazanie pacjenta pod opiekę jednostki zakaźnej.

1. Przekazujemy do wypełnienia ankietę wstępnej kwalifikacji SARS-CoV-2.
2. W przypadku przyjścia pacjenta z osobą towarzyszącą, również poddajemy ją w/w procedurom.

W przypadku wątpliwego wywiadu lub pomiaru temperatury zaleca się przełożenie wizyty na min. 14 dni. 

Zaleca się utrzymywanie dystansu od 1 metra (wskazania WHO z 27.02.2020 r.) [1] do ok. 2 metrów (6 ft – feet) [2] pomiędzy osobami znajdującymi się w pomieszczeniu, kolejce itp.

WAŻNE

Należy zwrócić wagę na leki przyjmowane przez pacjenta. Leki przeciwzapalne mogą obniżyć temperaturę i tym samym sfałszować wynik pomiaru.

STREFA CZYSTA

Wizyta w gabinecie lekarskim (w strefie tzw. czystej) powinna zostać rozpoczęta od przekazania poniższych ustaleń:

• Informujemy pacjenta o dokładnym planie zabiegu
• Ustalamy określone gesty, ruchy pozwalające w łatwy i czytelny sposób skomunikować się z pacjentem podczas wykonywania zabiegu (komunikacja werbalna musi zostać ograniczona do minimum).

Przed rozpoczęciem zabiegu zakładamy pacjentowi podkład ochronny. Następnie prosimy pacjenta o samodzielne ściągnięcie maski ochronnej (trzymając za paski) i schowanie jej do kieszeni podkładu. W przypadku zabiegów w górnej części twarzy – pacjent może pozostać w masce ochronnej.

WAŻNE

Jak tylko jest to możliwe zabiegi takie jak np. demakijaż, dezynfekcji skóry, masaż po wykonanym zabiegu, powinny być wykonywane stojąc za pacjentem.

Nakładanie Środków Ochrony Osobistej powinno odbywać się w miejscu do tego przeznaczonym, innym niż gabinet zabiegowy. Kolejność ma tutaj istotne znaczenie. Bardzo ważne, aby ściągnąć wcześniej wszelką biżuterię którą lekarz ma na sobie. Przed przystąpieniem do ubierania należy zdezynfekować dłonie.

Kolejność zakładania ŚOI:

• Założenie fartucha jednorazowego (wodoodporny ochronny fartuch medyczny z długim rękawem)
• Założenie maski wysoce filtrującej (posiadającej odpowiednie atesty i certyfikaty)
• Założenie maski chirurgicznej (posiadającej odpowiednie atesty i certyfikaty)
• Założenie gogli ochronnych/okularów
• Założenie czepka jednorazowego
• Założenie przyłbicy (zachodzącej do linii żuchwy)
• Założenie rękawiczek jednorazowych (standardowe rękawiczki, które powinny zakrywać nadgarstek i mankiety fartucha)
• Założenie drugiej pary rękawiczek (pozwoli to na ochronę dłoni przed środkiem dezynfekujących przy ściąganiu ŚOI)

Zdejmowanie ŚOI wymaga szczególnej ostrożności, ponieważ materiał zakaźny może znajdować się na zewnętrznej powierzchni każdego ubranego elementu. Należy pamiętać o dezynfekcji dłoni po każdej ściągniętej części.

Kolejność zdejmowania ŚOI:

• Zdejmujemy pierwszą parę rękawiczek (w sposób bezpieczny)
• Zdejmujemy fartuch (należy trzymając za tył fartucha przeciągnąć go do przodu tak aby bez dotykania przedniej części ściągnąć go i zawinąć do środka z jednoczesnym wywinięciem rękawów na zewnątrz).
• Zdejmujemy drugą parę rękawiczek
• Zdejmujemy gogle/przyłbice (nie dotykając ich przedniej części – umieszczamy w odpowiednim pojemniku)
• Zdejmujemy pierwszą maseczkę (trzymając za paski)
• Zdejmujemy jednorazowy czepek

W przypadku gdy w leczeniu uczestniczy druga osoba (asystentka, pielęgniarka) również ona powinna być ubrana w ŚOI (maska, fartuch, rękawiczki) i stosować te same zalecenia co lekarz.

WAŻNE

• Sprzęt jednorazowy należy niezwłocznie po zdjęciu wyrzucić do kosza na odpady zakaźne.
• Sprzęt wielorazowy (gogle, przyłbica) umieszczamy w pojemniku przeznaczonym na zanieczyszczony sprzęt medyczny (elementy te poddajemy później procesowi dekontaminacji).
• Nie należy dotykać powierzchni i przedmiotów rękami ubranymi w rękawice, które były używane w czasie wykonywania zabiegu.
• Należy pamiętać o dekontaminacji dotykanych przedmiotów i powierzchni. W szczególności należy unikać dotykania rękami okolicy swojej twarzy.
• Dezynfekcja rąk powinna dotyczyć rąk osuszonych, nigdy wilgotnych (ze względu na rozcieńczanie płynów dezynfekcyjnych), a jej czas nie może być krótszy niż 30 sekund.

Po przeprowadzonym zabiegu, należy zdezynfekować odpowiednio gabinet oraz wszystkie, możliwe narzędzia użyte podczas wizyty. Dezynfekcji powinny zostać poddane w szczególności:

• Powierzchnie płaskie
• Komputery, klawiatury, myszki (jeżeli takie znajdują się w pomieszczeniu zabiegowym)
• Klamki, pochwyty, przyciski

Sprzęt wielorazowy, urządzenia przeznaczone do oczyszczenia przetrzymywać w pojemniku na odpady skażone.

Pomieszczenie należy podawać ciągłej sterylizacji lub robić przerwy (30-60 min) i używać otwartych lamp UV.

WAŻNE:

Dezynfekcja powinna być przeprowadzona w odpowiedniej kolejności. Najpierw należy użyć jednorazowe chusteczki nasączone środkiem dezynfekującym (aby nie wznosić osadzonego aerozolu), a następnie spryskać powierzchnie roztworem do dezynfekcji i wytrzeć (mając założone jednorazowe rękawiczki).

Należy stosować rozwór 0,1% podchlorynu sodu przez 1 minutę (maksymalnie 1 część podchlorynu sodu na 9 części wody) [3].